Tin thị trường ngày 15/05/2025

01:30 15/05/2025

Năm 2025, Việt Nam có thể trở thành nước nhập khẩu gạo lớn thứ 2 thế giới; - Brazil là thị trường xuất khẩu cá tra lớn thứ ba của Việt Nam; - Vì sao Trung Quốc 'bật đèn xanh' cho sầu riêng Thái Lan?./.

 

Năm 2025, Việt Nam có thể trở thành nước nhập khẩu gạo lớn thứ 2 thế giới

Theo dự báo mới nhất từ Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), Việt Nam có khả năng nhập khẩu tới 4 triệu tấn gạo trong năm 2025, qua đó vươn lên vị trí thứ 2 trong danh sách các quốc gia nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới, chỉ sau Philippines.

Cụ thể, báo cáo của USDA cho thấy nguồn cung gạo toàn cầu trong năm 2025 dự kiến tăng thêm 1 triệu tấn, đạt mức 538,7 triệu tấn. Tuy nhiên, mức tiêu thụ dự báo sẽ tăng mạnh hơn, thêm 6,1 triệu tấn, nâng tổng nhu cầu lên 538,8 triệu tấn, dẫn đến nguy cơ thiếu hụt tiếp tục kéo dài.

Riêng Ấn Độ, quốc gia sản xuất gạo lớn nhất thế giới, dự kiến tiêu thụ tới 125 triệu tấn, trong bối cảnh Chính phủ nước này vẫn kiên định với các chính sách đảm bảo an ninh lương thực quốc gia. Thương mại gạo quốc tế tiếp tục ghi nhận xu hướng tăng trưởng tích cực, với tổng khối lượng giao dịch toàn cầu có thể vượt mốc 60 triệu tấn trong năm 2025 và 2026.

Theo báo cáo, trong số những thị trường nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới, bất ngờ đến từ Việt Nam với lượng nhập có thể đạt tới 4 triệu tấn trong năm 2025 và 4,1 triệu tấn trong năm 2026. Việt Nam trở thành nước nhập khẩu gạo lớn thứ 2 thế giới do diện tích gieo trồng bị thu hẹp, sản lượng thu hoạch ít hơn và nhu cầu nhập khẩu ngày càng tăng đối với gạo giá rẻ từ Campuchia. Trong năm 2024, nhập khẩu gạo của Việt Nam ước tính khoảng 3,4 triệu tấn, sau Philippines và Indonesia.

Năm 2025, khách hàng mua gạo truyền thống của Việt Nam là Philippines vẫn là nhà nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới với số lượng duy trì quanh mức 5,5 triệu tấn.

Nigeria đứng thứ 3 toàn cầu với 3 triệu tấn do nhu cầu tăng từ sự gia tăng dân số. Tuy nhiên, thị trường này ưa chuộng các sản phẩm giá rẻ.

Trung Quốc - nước tiêu thụ gạo lớn nhất thế giới - dự kiến sẽ nhập khẩu 2,4 triệu tấn nhờ nguồn cung dồi dào và giá rẻ từ các nước châu Á. Các nước thành viên EU cũng sẽ nhập khoảng 2,2 triệu tấn gạo, giảm nhẹ so với các năm trước do nguồn cung nội địa gia tăng.

Indonesia, nước nhập khẩu gạo lớn thứ 2 thế giới trong 2 năm gần đây, dự kiến sẽ chỉ nhập khoảng 800.000 tấn nhờ nguồn cung nội địa gia tăng mạnh trong năm 2025.

Ở chiều ngược lại, Việt Nam cũng sẽ vượt qua Thái Lan trở thành nước xuất khẩu gạo lớn thứ 2 thế giới trong năm 2025. Việt Nam ước xuất khẩu đến 7,9 triệu tấn gạo so với 7 triệu tấn của Thái Lan và Ấn Độ lên tới 24 triệu tấn. Sự vươn lên của hạt gạo Việt Nam nhờ nhu cầu cao từ thị trường truyền thống Philippines và việc quay trở lại của các nhà nhập khẩu Trung Quốc.

Trong khi ấy, USDA dự báo Ấn Độ vẫn sẽ là nước xuất khẩu gạo lớn nhất vào năm 2026 với kim ngạch xuất khẩu dự kiến đạt mức kỷ lục là 24,5 triệu tấn, tăng 500.000 tấn so với năm trước và chiếm gần 40% thương mại toàn cầu.

Sự gia tăng lượng gạo của đất nước đông dân nhất thế giới được lý giải là do vụ mùa bội thu, lượng dự trữ dồi dào và giá cả ổn định nhất trong số các nước xuất khẩu lớn.

Nguồn: doanhnghieptiepthi.vn

 

Brazil là thị trường xuất khẩu cá tra lớn thứ ba của Việt Nam

Lũy kế từ đầu năm đến ngày 15/4, kim ngạch xuất khẩu cá tra sang Brazil đạt 55 triệu USD, tăng 67% so với cùng kỳ năm 2024. Brazil hiện là thị trường xuất khẩu cá tra lớn thứ ba của Việt Nam (sau Trung Quốc và Mỹ).

Mới đây, Bộ Nông nghiệp và Chăn nuôi Brazil (MAPA) đã quyết định mở cửa thị trường cho một số sản phẩm cá tra của Việt Nam.

Thương vụ Việt Nam tại Brazil cho biết các cuộc đàm phán tiếp theo giữa hai bên sẽ tập trung vào việc hoàn thành các bước kỹ thuật cuối cùng để Brazil cho phép nhập khẩu tất cả các loại sản phẩm cá tra phi lê theo tiêu chuẩn và thông lệ quốc tế công nhận.

Thương vụ Việt Nam tại Brazil khẳng định việc Brazil mở cửa thị trường cho cá tra phi lê sẽ mang lại nhiều cơ hội cho doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản Việt Nam.

Những tháng đầu năm, Brazil tiếp tục khẳng định vị thế là một trong những điểm đến lớn nhất của cá tra Việt Nam. Theo số liệu của Cục Hải quan, nửa đầu tháng 4/2025, kim ngạch xuất khẩu cá tra của Việt Nam sang Brazil đạt 7 triệu USD, tăng 31% so với cùng kỳ năm ngoái.

Lũy kế từ đầu năm đến ngày 15/4, kim ngạch xuất khẩu cá tra sang thị trường này đạt 55 triệu USD, tăng 67% so với cùng kỳ năm 2024. Brazil là thị trường xuất khẩu cá tra lớn thứ ba của Việt Nam (sau Trung Quốc và Mỹ).

Theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), hiện nay 90% sản phẩm thủy sản Brazil nhập khẩu từ Việt Nam là cá tra.

Sản phẩm được Brazil ưa chuộng nhất là cá tra phile cắt khúc đông lạnh mã HS 0304 từ Việt Nam. Các sản phẩm cá tra khác như cá khô và các sản phẩm chế biến, thị trường này tiêu thụ rất ít hoặc hầu như không tiêu thụ trong 3 tháng đầu năm. Đây là đặc điểm riêng của thị trường Brazil nhiều năm nay khi nhập khẩu cá tra Việt Nam.

Bà Thu Hằng, chuyên gia ngành cá tra của VASEP nhận định: “Ngành cá tra tại Việt Nam dự kiến sẽ tiếp tục xu hướng tăng trưởng tích cực, sau thành tích xuất khẩu đạt hơn 2 tỷ USD năm 2024. 

Các nhà xuất khẩu dự kiến sẽ tập trung nhiều hơn vào các sản phẩm có giá trị gia tăng - dòng sản phẩm đang có nhu cầu tăng cao trên thị trường toàn cầu. Việc Brazil mở cửa thị trường cho cá tra sẽ mang lại nhiều cơ hội phát triển cho ngành cá tra cũng như ngành thủy sản Việt Nam”.

Nguồn: doanhnghieptiepthi.vn

 

Vì sao Trung Quốc 'bật đèn xanh' cho sầu riêng Thái Lan?

Thái Lan ban hành bộ tiêu chí "4 không", khử trùng nhà máy và đẩy mạnh ngoại giao nên sầu riêng của nước này được Trung Quốc thông quan 24/7.

Từ đầu năm nay, Trung Quốc siết chặt kiểm tra 100% lô sầu riêng nhập khẩu, thay vì chỉ kiểm tra ngẫu nhiên 10-20% như trước. Tuy nhiên, trong khi Việt Nam vẫn loay hoay xử lý các cảnh báo kỹ thuật, Thái Lan đã nhanh chóng đáp ứng yêu cầu và được Trung Quốc "bật đèn xanh", vươn lên dẫn đầu xuất khẩu sầu riêng vào thị trường tỷ dân.

Trong 4 tháng đầu năm, Việt Nam xuất khẩu khoảng 35.000 tấn sầu riêng sang Trung Quốc, thu về khoảng 120-130 triệu USD. Ngược lại, Thái Lan xuất khẩu tới 71.000 tấn, đạt 287 triệu USD, gấp đôi về sản lượng lẫn kim ngạch của Việt Nam.

Theo Cục Xúc tiến Thương mại Quốc tế Thái Lan, ngày 28 và 29/4, có 6 container sầu riêng nước này (96 tấn, trị giá 4,2 triệu NDT) lần đầu được vận chuyển qua Việt Nam để thông quan tại cửa khẩu Long Bang (Quảng Tây, Trung Quốc).

Long Bang là cửa khẩu đường bộ, đối diện cửa khẩu Trùng Khánh (Cao Bằng, Việt Nam). Hàng Thái đi đường bộ qua Việt Nam để xuất sang Trung Quốc qua Long Bang vì đây là tuyến gần nhất, tiết kiệm chi phí và thông quan nhanh, đặc biệt thuận lợi để vào miền Nam Trung Quốc.

Theo đó, cửa khẩu này đã mở làn xanh riêng, kéo dài giờ làm và bố trí nhân lực túc trực 24/7, giúp hàng Thái được rút ngắn thời gian thông quan. Long Bang là một trong năm cửa khẩu quan trọng của Quảng Tây, chuyên nhập nông sản và từng ký nghị định đơn giản hóa kiểm dịch trái cây với Thái Lan từ năm 2021. Sau lô sầu riêng này, Long Bang trở thành cảng thứ 6 ở Quảng Tây được phép nhập khẩu trái cây Thái.

Thành công này đến từ việc Thái Lan chủ động ứng phó khi Trung Quốc áp dụng tiêu chuẩn mới về dư lượng Cadimi và chất vàng O (Basic Yellow 2, BY2) - các chất có thể gây ung thư. Ngay trong tháng 1, Bộ Nông nghiệp và Hợp tác xã Thái Lan đã tổ chức họp khẩn, ban hành bộ tiêu chí "4 không": không sầu riêng non, không sâu, không giả, không phẩm màu và chất cấm.

Các nhà máy đóng gói của Thái Lan cũng đồng loạt được kiểm tra và khử trùng, đặc biệt rà soát kỹ chất vàng O. Mọi cơ sở vi phạm đều bị rút giấy phép ngay. Ngoài ra, gần 300 phòng kiểm định địa phương đóng vai trò như các "nhà môi giới" kỹ thuật, trực tiếp xuống tận vườn để xác nhận chất lượng trước khi chủ vườn được phép bán sầu riêng cho thương lái. Sau đó, hàng hóa còn phải trải qua lần kiểm định thứ hai tại phòng xét nghiệm đạt chuẩn Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC) trước khi đóng gói.

Đến tháng 4, Bộ Nông nghiệp và Hợp tác xã Thái Lan cho biết Trung Quốc đã công nhận 10 trung tâm xét nghiệm Cadimi và BY2 đạt chuẩn, giúp đẩy nhanh thông quan và tạo lợi thế cho Thái Lan đúng vào mùa thu hoạch rộ.

Trước đó, trong tháng 2, Bộ trưởng Nông nghiệp và Hợp tác xã Thái Lan, bà Narumon Pinyosinwat đã tháp tùng Thủ tướng nước này sang thăm Trung Quốc, trực tiếp thúc đẩy mở cửa nông sản, trong đó có sầu riêng. Đây được xem là bước đi ngoại giao quan trọng để tạo niềm tin và sự hỗ trợ chính thức từ GACC.

Ông Đặng Phúc Nguyên - Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cho biết mỗi ngày Thái Lan có khoảng 500 container sầu riêng, tương đương 10.000 tấn, đi qua cửa khẩu Trung Quốc với tỷ lệ lô hàng bị trả về rất thấp. Ngược lại, sầu riêng Việt gom hàng từ nhiều vườn, khó kiểm soát dư lượng hóa chất đồng đều, nên thường xuyên gặp cảnh báo kỹ thuật và bị tạm dừng thông quan.

"Thái Lan kiểm soát rất sát sao từ vườn đến kho, nên Trung Quốc yên tâm và mở luồng xanh. Còn Việt Nam chỉ truy xuất đến cơ sở đóng gói thì chưa đủ," ông Nguyên nói.

Không chỉ dừng lại ở kỹ thuật, Thái Lan còn phối hợp bài bản giữa các bộ ngành. Khi Bộ Nông nghiệp và Hợp tác xã đàm phán kỹ thuật xong, Bộ Thương mại nước họ nhanh chóng tổ chức hội chợ, bán hàng trực tuyến cùng các ngôi sao Trung Quốc, tạo hiệu ứng tiêu dùng mạnh mẽ.

"Sầu riêng miền Đông Việt Nam sắp vào vụ, tiếp đến là Tây Nguyên. Nếu không thay đổi, chúng ta sẽ mất thêm thị phần vào tay Thái Lan", ông Nguyên cảnh báo.

Từ thực tế trên, Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy yêu cầu các đơn vị thuộc bộ phối hợp chặt chẽ với Hải quan Trung Quốc để tháo gỡ các rào cản kỹ thuật đang cản trở dòng chảy xuất khẩu. Đồng thời, ông nhấn mạnh việc đẩy nhanh cấp mã số vùng trồng, phê duyệt cơ sở đóng gói và các phòng thí nghiệm phục vụ xuất khẩu là nhiệm vụ cấp thiết. Một quy trình kiểm dịch thực vật riêng cho sầu riêng cũng sẽ sớm được ban hành, làm cơ sở để đánh giá lại khả năng xuất khẩu trong năm 2025 và điều chỉnh kế hoạch phù hợp hơn với thực tiễn.

Về lâu dài, Bộ trưởng yêu cầu hoàn thiện pháp luật liên quan đến xuất khẩu nông sản, có quy định rõ hơn về mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói, kiểm nghiệm và giám định. Bộ cũng đặt mục tiêu chuẩn hóa quy trình kỹ thuật từ sản xuất đến xuất khẩu; tái cơ cấu ngành sầu riêng theo hướng bền vững, thúc đẩy phát triển sản phẩm chế biến sâu như sầu riêng đông lạnh để tăng giá trị và giảm phụ thuộc vào thị trường tươi.

Để hiện thực hóa định hướng này, Bộ đang triển khai các nhiệm vụ trọng tâm như xây dựng thông tư hướng dẫn cấp mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói và thiết lập chương trình kiểm soát chất lượng, an toàn thực phẩm cho sầu riêng xuất khẩu. Bộ trưởng đề nghị các cơ quan chuyên môn đồng hành cùng doanh nghiệp, địa phương để nâng cao giá trị và từng bước xây dựng thương hiệu sầu riêng Việt Nam trên bản đồ nông sản thế giới.

Nguồn: vnexpress.net