Liên kết sản xuất gắn tiêu thụ nông sản an toàn giữa An Giang và thành phố Cần Thơ năm 2024

07:45 20/12/2024

Nhằm đẩy mạnh hợp tác, liên kết sản xuất với tiêu thụ sản phẩm nông lâm thủy sản giữa An Giang và thành phố Cần Thơ, thúc đẩy giao thương giữa sản phẩm nông, lâm thủy sản của An Giang với các tỉnh, thành phố của Đồng bằng sông Cửu Long và các tỉnh, thành phố trên cả nước. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn An Giang phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thành phố Cần Thơ triển khai nhiều chương trình hợp tác về đảm bảo an toàn thực phẩm nông, lâm thủy sản nhằm mục tiêu nhằm đẩy mạnh hợp tác, liên kết sản xuất với tiêu thụ, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu về chất lượng, an toàn thực phẩm của người tiêu dùng ở hai địa phương, trong nước và xuất khẩu.

Sự phối hợp giữa hai địa phương trong quản lý, giám sát an toàn thực phấm gắn với truy xuất nguồn gốc đối với sản phẩm nông sản và thủy sản, kết nối phối hợp chuỗi sản phẩm an toàn của hai địa phương trong năm 2024 đã đạt được một số kết quả như sau:

Về phát triển chuỗi cung ứng thực phẩm nông, lâm, thủy sản bền vững, đảm bảo an toàn thực phẩm.

Thời gian qua, ngành nông nghiệp đã đạt được những kết quả nổi bật đáng ghi nhận trong công tác quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm như:  Hình thành được các vùng sản xuất hàng hóa có tính liên kết để tiêu thụ sản phẩm với khả năng kiểm soát chất lượng chặt chẽ; tuyên truyền sâu rộng đến đông đảo các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp về thực hiện pháp luật về an toàn thực phẩm; Công tác kiểm tra, hậu kiểm, giám sát được nhiều cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm an toàn, xây dựng các vùng sản xuất thực phẩm an toàn theo chuỗi.

Đến nay, đã từng bước hình thành được các vùng sản xuất chuyên canh, tập trung quy mô lớn đối với các sản phẩm chủ lực của tỉnh như: cá tra, trái cây, rau màu, lúa nếp gắn với liên kết, tiêu thụ theo chuỗi giá trị nông sản, đảm bảo chất lượng và nhu cầu thị trường.

Đối với rau màu cây ăn trái: Các vùng chuyên canh cây ăn trái trọng điểm đã được hình thành như: Xoài (Chợ Mới, Tri Tôn, Tịnh Biên, An Phú, Tân Châu); Chuối (Tri Tôn); Nhãn (Châu Phú). Chú trọng phát triển mạnh cây ăn quả đặc sản nổi tiếng có lợi thế cạnh tranh cao trong tỉnh và hướng tới hình thành mỗi địa phương một sản phẩm gắn với thương hiệu vùng miền. Diện tích cây ăn trái trên toàn tỉnh hiện đạt khoảng 15.813 ha, trong đó xoài (11.241 ha), chuối (1.060 ha), nhãn (428 ha), cây có múi (1.422 ha), thanh long (33,1 ha), sầu riêng (126 ha), mít (682 ha) và mốt số loại cây khác. Diện tích cây ăn trái được cấp chứng nhận VietGAP đến nay đạt 503 ha.

Sản xuất rau màu áp dụng các tiêu chuẩn chất lượng VietGAP, sản xuất theo hướng an toàn trong nhà màng, nhà lưới kiểm soát chất lượng và việc thành lập các Hợp tác xã, các tổ sản xuất để tăng cường liên kết tiêu thụ sản phẩm, đã hình thành các chuỗi liên kết tiêu thụ rau an toàn.

Các mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị ngày càng được quan tâm và mở rộng, nhiều mô hình liên kết có hiệu quả giữa các doanh nghiệp và tổ chức, nông dân, sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm.

Đối với Thủy sản: Diện tích nuôi thủy sản thu hoạch trên toàn tỉnh đạt  3.473 ha, với tổng sản lượng là 538 ngàn tấn, tăng so với năm 2015 là 993 ha và 190 ngàn tấn, trong đó, mặt hàng cá tra là sản phẩm chủ lực của Tỉnh. Ngoài đối tượng chủ lực là cá tra, tỉnh cũng đã đa dạng hóa sản phẩm thủy sản nuôi, nhiều đối tượng mới có giá trị kinh tế cao đã được phát triển như: cá hô, cá chép giòn, cá ét, cá mè hôi, cá sát, cá bông lau...Các vùng sản xuất tập trung, ứng dụng công nghệ cao đã được hình thành và phát triển thu hút được nhiều doanh nghiệp đầu tư như: Công ty Cổ phần Cá tra Việt Úc; Công Ty Cổ Phần Vĩnh Hoàn; Công ty TNHH MTV NTTS Hà Nội – Cần Thơ (HACA); Công ty CP Nam Việt Bình Phú, Công ty TNHH Phát Triển Lộc Kim Chi.

Tăng cường ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, thực hành nuôi tốt theo các tiêu chuẩn chất lượng ngày càng được mở rộng. Diện tích nuôi cá tra theo các tiêu chuẩn xuất khẩu như ASC, BAP,… đạt 477 ha, sản lượng thu hoạch khoảng 260 nghìn tấn/năm.

Đối với chăn nuôi và điểm giết mổ gia súc gia cầm: chuyển dần từ chăn nuôi nông hộ sang chăn nuôi trang trại. Xác định quy mô trang trại phù hợp với từng loại vật nuôi, từng vùng, địa phương, nhất là chăn nuôi bò, heo, vịt. Chất lượng giống và kỹ thuật chăn nuôi đã được cải thiện. Khuyến khích doanh nghiệp đầu tư phát triển chăn nuôi trang trại quy mô lớn nên số doanh nghiệp tham gia tăng từ 01 doanh nghiệp năm 2013 đến năm 2019 đã có 08 doanh nghiệp thực hiện đầu tư phát triển trang trại chăn nuôi tại tỉnh, trong đó có 04 trại heo, 02 trại gà và 02 trại bò.

Về đổi mới hệ thống giết mổ với mục tiêu hình thành và từng bước đưa vào hoạt động hệ thống giết mổ gia súc, gia cầm trên địa bàn tỉnh theo hướng tiên tiến gắn với vùng nguyên liệu chế biến và tiêu thụ sản phẩm, đảm bảo kiểm soát được dịch bệnh, môi trường và đảm bảo an toàn thực phẩm.

Xây dựng, kết nối chuỗi cung ứng thực phẩm nông thủy sản an toàn

Nhằm tạo ra các sản phẩm an toàn chất lượng, năm 2024 đã triển khai xây dựng 8 chuỗi cung ứng thực phẩm nông sản an toàn, đến nay đã xác nhận 58 chuỗi cung ứng thực phẩm nông sản an toàn đạt yêu cầu theo Quyết định số 3075/QĐ-BNNPTNT-QLCL ngày 20/7/2016 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn góp phần đưa sản phẩm nông thủy sản của tỉnh để người tiêu dùng biết và lựa chọn.

Ngoài ra, trong nuôi trồng thủy sản đã kết nối chuỗi cung ứng thủy sản (cá tra) đối với 12 cơ sở nuôi trồng thủy sản cho 04 doanh nghiệp đã được kết nối chuỗi cung ứng thủy sản với diện tích: 55,4 ha, sản lượng cung cấp hàng năm khoảng  92.600 tấn/năm. Song song đó, lĩnh vực chăn nuôi: hiện nay trên địa bàn tỉnh có 04 huyện tham gia nuôi gia công heo thịt, gà thịt và vịt thịt cho Công ty Cổ phần chăn nuôi C.P Việt Nam, trong đó: nuôi heo thịt: tổng đàn hiện có tại 03 trại nuôi gia công là 9.950 con; Gà thịt: tổng đàn hiện đang nuôi tại 05 trại là 235.000 con và vịt thịt là 30.000 con/01 trại. Đến nay đã xuất chuồng 6.850 con heo, 120.000 con vịt và 424.000 con gà. Trong đó, huyện Thoại Sơn có trại heo thịt Định Thành tham gia liên kết tối nhiều năm với Công ty cổ phần chăn nuôi CP Việt Nam qua hình thức nuôi gia công heo thịt với số lượng trên 5.000 con/ đợt, trung bình nuôi 02 đợt/năm.

Về sản xuất rau màu: Diện tích liên kết tính đến nay là 19.011 ha, trong đó liên kết với các doanh nghiệp là 4.330 ha; tiêu thụ qua các chợ đầu mối, siêu thị Co.op mart, bách hoá xanh, Winmart, Siêu thị Mega Market Long Xuyên, thương lái diện tích là 14.681 ha; Cây ăn trái: diện tích liên kết tiêu thụ là 12.894 ha, gồm xoài, chuối, nhãn và các loại cây ăn trái khác.

Xây dựng quảng bá hình ảnh, thương hiệu, liên kết sản xuất - tiêu thụ; truy xuất nguồn gốc điện tử.

Để quảng bá hình ảnh, thương hiệu, liên kết sản xuất - tiêu thụ, Sở nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã tổ chức nhiều hoạt động như hội nghị, thỏa thuận ký kết giữa An Giang với TP Hồ Chí Minh và các tỉnh về phát triển rau, thịt an toàn nhằm triển khai công tác quảng bá và tổ chức liên kết; thúc đẩy mở rộng thị phần, xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn trên địa tỉnh.

Phối hợp với Sở Công thương rà soát các cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm có nhu cầu hợp tác với Sài Gòn-Coop và Satra thực hiện mô hình liên kết sản xuất tiêu thụ nông sản có 25 cơ sở sản xuất và sơ chế rau, quả, chè ở 11 huyện, thị thành đăng ký tham gia. Giới thiệu 27 sản phẩm đặc thù của 15 cơ sở sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp có đủ điều kiện đảm bảo an toàn thực phẩm đăng ký với Trung tâm tư vấn, giới thiệu và bán nông sản thực phẩm an toàn Hà Nội. Đẩy mạnh xúc tiến thương mại, kết nối cung cầu, hỗ trợ doanh nghiệp, tiểu thương tham gia chuỗi cửa hàng nông sản an toàn, giới thiệu sản phẩm từ vùng nuôi trồng nông sản đạt chất lượng, sản phẩm nông nghiệp đã được xác nhận chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn tham gia hội chợ do tỉnh Quảng Ninh, tỉnh Sóc Trăng tổ chức. Phối hợp Sở Công thương quảng bá, giới thiệu các cơ sở sản xuất kinh doanh nông lâm thủy sản đem trưng bày các sản phẩm nông lâm thủy sản an toàn tại các hội chợ, hội thảo để các cơ sở có cơ hội gặp gỡ trao đổi hàng hóa, học hỏi kinh nghiệm, giới thiệu sản phẩm cho đại biểu tham dự và phóng viên, đài truyền hình để đưa tin. Qua các buổi Hội nghị, Hội thảo, nhiều cơ sở đã đưa được sản phẩm vào các cửa hàng, siêu thị, hệ thống phân phối trên toàn quốc.

Công khai Danh sách cơ sở sản xuất, kinh doanh nông lâm thủy sản bao gồm: Cơ sở sản xuất ban đầu (trồng trọt, chăn nuôi, nuôi thủy sản); Cơ sở chế biến, kinh doanh nông lâm thủy sản (danh sách các cơ sở được kiểm tra cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm theo Thông tư số 38/2018/TT-BNN&PTNT, danh sách các cơ sở được thống kê, ký cam kết và tuân thủ cam kết sản xuất an toàn theo Thông tư số 17/2018/TT-BNN&PTNT) để người dân biết lựa chọn.

Thực hiện chương trình “Nông nghiệp sạch cho người Việt Nam, cho Thế giới” phối hợp với Đài truyền hình VTV1 ghi hình 19 sản phẩm và đã phát trên VTV1 : nếp - Phú Tân; xoài 3 màu, Khô cá lóc - Chợ Mới; đường thốt nốt - Tịnh Biên; khô cá tra phồng, cá lóc chà bông, mắm cá, dưa lưới - Châu Đốc, An Phú; nước mắm - Long Xuyên, Nấm Linh Chi - huyện Thoại Sơn, Rau thủy canh - Thoại Sơn, Rau sạch - huyện Châu Phú, Bò viên - thành phố Châu Đốc, nuôi Lươn đạt VietGap - huyện Châu Thành, cá thát lát  huyện Phú Tân, Nhãn Khánh Hòa huyện Châu Phú, Trà xạ đen, Xoài cát Hòa Lộc (Tri Tôn) và được đăng tải trên Đài Truyền hình Việt nam (VTV1) giúp người tiêu dùng tiếp cận đến các sản phẩm chất lượng của tỉnh.

Song song với những kết quả đạt được công tác liên kết sản xuất gắn tiêu thụ nông sản an toàn còn một số khó khăn, hạn chế

Chính sách hỗ trợ cơ sở ban đầu thực hiện các chứng nhận an toàn sản phẩm nông nghiệp còn hạn chế: Chứng nhận vùng trồng, chứng nhận các tiêu chuẩn GAP chưa có chính sách hỗ trợ nên chưa khuyến khích các cơ sở áp dụng.

Quy mô sản xuất sản phẩm địa phương còn nhỏ lẻ, manh mún nên sản lượng sản phẩm, phẩm cấp chủng loại mỗi sản phẩm chưa cao.

 Những sản phẩm an toàn chưa được phổ biến và tiêu thụ rộng rãi. Người dân chưa tiếp cận được với các cơ sở sản xuất an toàn trong khi cơ sở sản xuất lại gặp khó khi tiếp cận thị trường. Kinh phí đầu tư phát triển sản xuất thực phẩm an toàn còn ít nên khó mở rộng và duy trì mô hình sản xuất các chuỗi sản phẩm an toàn.

Công tác thông tin tuyên truyền và xúc tiến thương mại nông nghiệp còn thiếu và yếu. Sản phẩm thực phẩm được xây dựng thương hiệu, chỉ dẫn địa lý và dán tem truy xuất nguồn gốc trên địa bàn còn rất khiêm tốn so với tiềm năng của tỉnh; tình trạng sản xuất “Cung vượt cầu” vẫn còn xảy ra gây khó khăn trong khâu tiêu thụ sản phẩm.

Để nâng cao công tác tác liên kết sản xuất gắn tiêu thụ nông sản an toàn giữa An Giang và Cần Thơ trong thời gian tới cần tập trung thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm như sau:

Tăng cường kết nối, quảng bá, tiêu thụ sản phẩm. Đẩy mạnh các hoạt động kết nối cung cầu, xúc tiến thương mại và thông qua các hoạt động hội chợ, triển lãm thương mại.

Triển khai nhiều chương trình hợp tác, hội nghị, hội chợ kết nối giao thương; liên kết, ký kết các biên bản ghi nhớ với các tỉnh, thành phố trong cả nước, tạo điều kiện để quảng bá các sản phẩm nông sản, thực phẩm an toàn nhằm mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm.

Tiếp tục hỗ trợ và khuyến khích các doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất theo quy trình thực hành tốt (VietGAP, HACCP, GlobalGAP..) gắn với ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ cao để nâng cao chất lượng sản phẩm đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của thị trường.

Tăng cường mối liên kết giữa các nhà sản xuất và cung ứng nông sản, thực phẩm an toàn với hệ thống phân phối (các nhà phân phối, chợ đầu mối, siêu thị, của hàng tiện ích…); đồng thời tìm kiếm giải pháp để tháo gỡ khó khăn vướng mắc, xây dựng cơ chế chính sách để phát triển chuỗi liên kết, chất lượng, an toàn thực phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế.

Hỗ trợ, khuyến khích, xây dựng được mối liên kết chặt chẽ giữa “bốn nhà”, tạo sự gắn kết chặt chẽ từ nghiên cứu, ứng dụng, sản xuất, phân phối tới tiêu dùng.

Nguyễn Hoàng Linh, Phó Chi cục trưởng

Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và Thủy sản