Công tác quản lý chất lượng, an toàn thực phẩm năm 2024 trên địa bàn tỉnh An Giang

05:45 28/12/2024

         Năm 2024 trong bối cảnh tình hình kinh tế chính trị thế giới gặp nhiều khó khăn như lạm phát, chiến tranh Nga – Ukraina; biến đổi khí hậu…Nhưng với sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Chính phủ, sự quyết tâm lãnh đạo, điều hành của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh, sự hỗ trợ của các cấp, các ngành và địa phương; sự chung sức, vượt khó, sáng tạo của cộng đồng doanh nghiệp và bà con nông dân đã tạo sự đồng thuận của cả xã hội. Ước tăng trưởng của Ngành nông nghiệp trong năm 2024 là 3,67% đạt kế hoạch, góp phần phát triển chung kinh tế cả tỉnh, đồng thời, ngành Nông nghiệp vẫn tiếp tục khẳng định vai trò nền tảng, là bệ đỡ quan trọng giúp kinh tế An Giang đạt chỉ tiêu kế hoạch.

           Xác định liên kết chính là chìa khóa giúp phát triển một nền nông nghiệp hiện đại, do vậy, Ngành nông nghiệp rất quan tâm và tích cực triển khai nhiều mô hình liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản giữa hợp tác xã với doanh nghiệp. Qua đó, góp phần tăng năng suất, nâng cao giá trị sản phẩm, từng bước nâng cao thu nhập cho nông dân và dần hình thành vùng nguyên liệu lớn cho doanh nghiệp xuất khẩu.

          Về công tác chất lượng, an toàn thực phẩm: các tổ chức cá nhân sản xuất kinh doanh ngày càng nhận thức, ý thức trách nhiệm đối người tiêu dùng thực phẩm ngày càng được nâng cao. Các chỉ số đánh giá như tỷ lệ cơ sở sản xuất kinh doanh được chứng nhận đáp ứng hoặc ký cam kết tuân thủ qui định ATTP; tỷ lệ mẫu giám sát đạt yêu cầu ATTP; số cơ sở và diện tích trồng trọt, nuôi trồng thủy sản được chứng nhận VietGAP và tương đương ngày càng được cải thiện và tăng lên. Một số kết quả đạt được như sau:

            Về Thông tin, truyền thông về quản lý chất lượng ATTP nông lâm thủy sản

           Ngay từ đầu năm, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành Kế hoạch đảm bảo an toàn thực phẩm, nâng cao chất lượng nông lâm thủy sản trong lĩnh vực nông nghiệp. Theo đó, nhiều hoạt động truyền thông về an toàn thực phẩm được tỉnh đẩy mạnh; đồng thời lồng ghép tuyên truyền, hướng dẫn tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh nông lâm thủy sản tuân thủ quy định của pháp luật về việc sử dụng hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y trong trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản... các đơn vị của Sở đã phối hợp với các cơ quan báo, đài của Trung ương và địa phương đưa tin, bài, phóng sự về công tác bảo đảm ATTP như: dự báo tình hình dịch hại trong tuần (03 cuộc/tuần) trên Đài Phát thanh truyền hình AG, thực hiện 01 đợt ghi hình tuyên truyền đảm bảo chất lượng ATTP đối với việc chấp hành qui định pháp luật về kiểm dịch, kiểm soát giết mổ; kiểm tra vệ sinh thú y động vật, sản phẩm động vật.

          Ngoài ra, phối hợp với Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các huyện; Phòng Kinh tế thị xã, thành phố tổ chức lớp tuyên truyền phổ biến các văn bản quy định về đảm bảo an toàn thực phẩm sản phẩm nông thủy sản thuộc ngành nông nghiệp quản lý. Đã tổ chức được 108 lớp cho 3.130 người cụ thể: 21 lớp tại các huyện trên địa bàn tỉnh An Giang cho 630 người tham dự (lĩnh vực quản lý chất lượng) và 84 lớp tập huấn cho 2.500 người tham dự là nông dân vùng trồng rau màu, cây ăn trái, lúa (lĩnh vực trồng trọt và bảo vệ thực vật).

          Bên cạnh đó, nhằm phát huy vai trò của phụ nử, lao động nử ở nông thôn, đơn vị đã phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ Nữ tỉnh triển khai 11 lớp tập huấn nâng cao kiến thức an toàn thực phẩm trong sản xuất, kinh doanh sản phẩm nông lâm sản và thủy sản cho hội viên phụ nử, lao động nữ ở các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh tham gia sản xuất, kinh doanh sản phẩm nông lâm sản và thủy sản với 330 lượt người tham dự.

           Hỗ trợ xây dựng, kết nối chuỗi cung ứng thực phẩm nông thủy sản an toàn

Với các giải pháp hỗ trợ sản xuất, kinh doanh nông lâm thủy sản, kết nối tiêu thụ, xây dựng chuỗi cung ứng nông sản thực phẩm an toàn, Sở Nông nghiệp và PTNT đã xây dựng kế hoạch phối hợp với Sở Nông nghiệp và PTNT Cần Thơ về Chương trình phối hợp về đảm bảo an toàn thực phẩm, nâng cao chất lượng nông, lâm, thủy sản năm 2024.

         Song song đó, Sở cũng đã hỗ trợ xây dựng, kết nối chuỗi cung ứng thực phẩm, từ đầu năm đến nay ngành nông nghiệp đã xác nhận 8 chuỗi với 8 sản phẩm có kết quả đạt yêu cầu an toàn thực phẩm đạt yêu cầu theo Quyết định số 3075/QĐ-BNNPTNT-QLCL ngày 20/7/2016 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Lũy kế, đến nay đã hình thành được 58 chuỗi góp phần cung ứng nông sản thực phẩm an toàn để người tiêu dùng biết và lựa chọn.

          Công tác xúc tiến thương mại, phát triển thị trường, xây dựng và kết nối chuỗi cung ứng thực phẩm nông, lâm, thủy sản an toàn

         Hoạt động quảng bá và xúc tiến thương mại sản phẩm được bổ sung vào Chương trình Xúc tiến Thương mại - Đầu tư - Du lịch của tỉnh và được triển khai thực hiện thường xuyên. Sở Nông nghiệp và PTNT và các đơn vị liên quan đã tổ chức 10 đợt xúc tiến thương mại, phát triển thị trường kết hợp hội chợ xúc tiến du lịch, thương mại – sản phẩm OCOP thông qua nhiều hình thức tham gia hội chợ, phiên chợ, trương bày sản phẩm nhằm giới thiệu, quảng bá sản phẩm đạt chứng nhận OCOP và sản phẩm đặc sản, lợi thế, tiềm năng, làng nghề, ngành nghề của tỉnh có hơn 1.476 gian hàng trưng bày với hơn 513.000 lượt khách tham quan, mua sắm.

          Về công tác thanh tra, kiểm tra

         Một trong những giải pháp được chú trọng đó là triển khai thực hiện có hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, hậu kiểm các sản phẩm thực phẩm nông, lâm, thuỷ sản, vật tư nông nghiệp được sản xuất, vận chuyển, kinh doanh lưu thông trên thị trường. Chú trọng kiểm tra đột xuất và tập trung vào các công đoạn có nguy cơ cao trong toàn bộ chuỗi ngành hàng như: lưu thông, buôn bán vật tư nông nghiệp, sản xuất ban đầu, giết mổ gia súc, gia cầm, sơ chế, chế biến nông sản, thuỷ sản nhỏ lẻ...

           Trong năm 2024, đã kiểm tra thực tế tại 65 cơ sở sản xuất, kinh doanh và lấy 70 mẫu (gồm: chả lụa, cá viên, mắm cá lóc, khô cá tra, cà phê mắm cá lóc, khô cá lóc, 02 mẫu nước tương, 02 mẫu chả lụa,..) để kiểm tra chất lượng, an toàn thực phẩm. Kết quả có 08 mẫu không đạt theo yêu cầu (cụ thể: chỉ tiêu Phosphate 3810,37 mg/kg trong chả lụa, chỉ tiêu S02 321 mg/kg trong thạch dừa, chỉ tiêu Enrofloxacin 1,69 µg/kg, Ciprofloxacin 3,78 µg/kg; Enrofloxacin 9,16 µg/kg trong 2 mẫu mắm cá lóc, Natri Benzoate trong tương ớt vượt mức giới hạn tối đa cho phép 1058 mg/Kg; Enrofloxacin 1,27 µg/kg trong khô cá lóc; Enrofloxacin 8,44 µg/kg cá lóc chà bông; Ciprofloxacin 234 µg/kg khô cá sặc rằn) và 02 cở sở sản xuất, kinh doanh có giấy chứng nhận hết hạn, đã ban hành 10 quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với 10 cá nhân vi phạm quy định về ATTP với tổng số tiền phạt là 290 triệu đồng. Riêng lĩnh vực thú y: đã thực hiện 17 đợt kiểm tra đối với 37 cơ sở kinh doanh thuốc thú y, hoá chất, sản phẩm xử lý môi trường, thức ăn chăn nuôi. Kết quả đã ban hành 02 quyết định xử phạt vi phạm hành với tổng số tiền phạt là 8.800.000 đồng; đối với kiểm tra việc chấp hành quy định của pháp luật về kiểm dịch, kiểm soát giết mổ và kiểm tra vệ sinh thú y động vật, sản phẩm động vật năm 2024 đã thực hiện kiểm tra 07 đợt/12 cơ sở giết mổ động vật trên địa bàn tỉnh, kết quả không phát hiện vi phạm.

          Đối với lĩnh vực Trồng trọt và BVTV  đã thực hiện kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật trong kinh doanh vật tư nông nghiệp kiểm tra 04 đợt đối với 47 cơ sở kinh doanh vật tư nông nghiệp thu 10 mẫu (05 mẫu phân bón; 05 mẫu thuốc BVTV) để kiểm tra chất lượng và thu mẫu xác minh 13 mẫu (10 mẫu phân bón; 03 mẫu thuốc BVTV). Kết quả có 11 tổ chức/cá nhân vi phạm đã ban hành 14 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền phạt là 196.564.000 đồng (của tổ chức: 117.740.000 đồng, của cá nhân 78.824.000 đồng) với các hành vi ghi nhãn không đúng, không đủ nội dung bắt buộc theo quy định, giấy chứng nhận điều kiện kinh doanh thuốc BVTV hết hạn,..). Nuôi trồng thủy sản đã tổ chức kiểm tra 01 đợt đối với 11 cơ sở và lấy 02 mẫu thức ăn hỗn hợp thủy sản để kiểm tra chất lượng và xác minh tính hợp pháp sản phẩm. Kết quả không phát hiện vi phạm.

            Ngoài ra, công tác kiểm tra ở các địa phương cũng được duy trì thường xuyên thông qua Đoàn kiểm tra liên ngành cấp huyện thực hiện trong tháng hành động an toàn thực phẩm, ... thực hiện kiểm tra 45 cơ sở, cụ thể 16 cơ sở (Chợ Mới), 03 cơ sở (Phú Tân), 01 cơ sở (Thoại Sơn), 04 cơ sở (Long Xuyên), 21 cơ sở (Châu Đốc), kết quả kiểm tra có 02 cơ sở vi phạm không thực hiện tự công bố sản phẩm và thông tin ghi trên nhãn hàng hóa không phù hợp theo quy định, kinh doanh hàng hóa trên nhãn có thông tin khác không đúng bản chất, không đúng sự thật về hàng hóa với tổng số tiền phạt 66.950.000 đồng.

               Về công tác giám sát chất lượng VTNN, ATTP:

            Với đặc trưng của ngành sản xuất nông nghiệp tạo ra nông sản cung cấp thực phẩm thiết yếu cho cả cộng đồng, tác động tới sức khỏe người tiêu dùng, thời gian qua, Sở Nông nghiệp &PTNT đã chủ trì, phối hợp với các cơ quan chuyên môn tổ chức lấy mẫu, giám sát chất lượng về an toàn thực phẩm đối với sản phẩm nông, lâm, thủy sản. Qua đó, góp phần tạo ra những sản phẩm an toàn phục vụ người tiêu dùng.

Đối với chương trình giám sát dư lượng hóa chất, kháng sinh trong động vật và sản phẩm động vật thủy sản nuôi

            Từ đầu năm đến nay, thực hiện thu mẫu giám sát dư lượng hóa chất, kháng sinh trong động vật và sản phẩm động vật thủy sản nuôi tại 6 vùng nuôi: đã thu 274 mẫu gồm 186 mẫu cá tra thương phẩm, 29 mẫu cá tra nhỏ, 07 mẫu cá rô phi đỏ thương phẩm, 04 mẫu cá lóc, 10 mẫu cá tra giống, 33 mẫu cá rô phi và 5 mẫu tăng cường ( 04 mẫu cá tra thương phẩm, 01 mẫu cá lóc). Kết quả phân tích có 258 mẫu đạt yêu cầu, 02 mẫu không đạt (01 mẫu cá tra thương phẩm nhiễm Enrofloxacin 7,85 ppb; Ciprofloxacin 2,59 pp và 01 mẫu cá tra thương phẩm nhiễm Ofloxacin 1,24 ppb), tỷ lệ nhiễm 0,8% và còn 16 mẫu chưa có kết quả phân tích. Tổ chức phối hợp với các đơn vị có liên quan tổ chức điều tra nguyên nhân, hướng dẫn biện pháp khắc phục đối với mẫu nhiễm dư lượng kháng sinh bị nhiễm và đã báo cáo kết quả thực hiện theo quy định.

           Đối với chương trình thu mẫu giám sát phân tích các chỉ tiêu sản phẩm nông thủy sản

         Thực hiện Thông tư số 08/2016/TT-BNNPTNT ngày 01/6/2016 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quy định giám sát vệ sinh an toàn thực phẩm nông lâm thủy sản để giám sát an toàn thực phẩm đối với sản phẩm nông lâm thủy sản lưu thông, tiêu thụ trong nước nhằm cảnh báo, phòng ngừa và ngăn chặn sự cố ATTP trước khi phân phối đến người tiêu dùng và đánh giá mức độ ATTP sản phẩm nông thủy sản, cụ thể thu 225 mẫu gồm 135 mẫu có nguồn gốc thực vật, 30 mẫu có nguồn gốc động vật, 60 mẫu có nguồn gốc thủy sản đã gửi phòng thử nghiệm để phân tích 1001 chỉ tiêu ATTP, kết quả có 196 mẫu đạt, 31 mẫu không đạt yêu cầu, chiếm tỷ lệ 13,8%,.

           Đối với cơ sở có mẫu không đạt, xác định nguyên nhân, yêu cầu cơ sở khắc phục theo quy định, cam kết sản xuất an toàn và chuyển xử lý vi phạm hành chính.

            Về công tác tiếp nhận hồ sơ tự công bố

            Theo Nghị định 15 ngày 02/2/2018 Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật an toàn thực phẩm thì các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm thực hiện tự công bố thực phẩm. Trong năm 2024, đã tiếp nhận 148 bản tự công bố sản phẩm của 78 cơ sở chế biến thực phẩm nông thủy sản. Lũy kế đến nay đã tiếp nhận 2270 bản tự công bố sản phẩm của hơn 955 cơ sở bao gồm các sản phẩm: Ruốc khô, Bắp non đóng hộp, Gạo thơm đặc sản Neptune ST25 Plus lúa tôm, Khô cá sấu nguyên da, Khô cá sấu, Trà lá vối cỏ ngọt túi lọc ,… Đối với cấp huyện đã tiếp nhận 381 bản tự công bố sản phẩm của 196 cơ sở gồm: khô cá lóc, pate, chả lụa, cà phê, muối tôm, muối ớt, chả tiêu chay, chả lá chay…

           Song song đó, đã đăng tải danh sách các bản tự công bố sản phẩm của các cơ sở SXKD trên Cổng thông tin điện tử của Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh An Giang để người tiêu dùng biết, lựa chọn.

Về công tác thẩm định, chứng nhận cơ sở SXKD nông lâm thủy sản thuộc diện cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện ATTP

Thực hiện công tác thẩm định để xếp loại và cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện bảo đảm ATTP: tiếp nhận 49 hồ sơ cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện đảm bảo ATTP, đã cấp 42 GCN đủ điều kiện ATTP trong đó lĩnh vực Quản lý chất lượng nông lâm sản và Thủy sản 24 giấy chứng nhận, lĩnh vực thủy sản 17 giấy chứng nhận, lĩnh vực trồng trọt và bảo vệ thực vật 03 giấy chứng nhận, lĩnh vực chăn nuôi và thú y 01 giấy chứng nhận. Đối với cơ sở, sản xuất kinh doanh cấp huyện quản lý: tiếp nhận 252 hồ sơ và cấp 251 giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm.

            Song song với những kết quả đạt được công tác quản lý chất lượng, an toàn thực phẩm còn một số khó khăn, hạn chế

          Công tác kiểm soát an toàn thực phẩm theo chuỗi vẫn còn hạn chế, hầu hết các sản phẩm nông nghiệp hiện nay đa phần triển khai được đến bước xây dựng các chuỗi liên kết, công tác kiểm soát chủ yếu mới tập trung nguồn lực cho công tác kiểm soát điều kiện sản xuất, kinh doanh thực phẩm của cơ sở; việc kiểm soát quá trình sản xuất, kiểm soát việc tuân thủ của cơ sở sản xuất ban đầu còn gặp nhiều khó khăn do nguồn lực ít và phụ thuộc rất lớn vào ý thức của người sản xuất mà phần lớn người sản xuất ban đầu là hộ gia đình và các cơ sở nhỏ lẻ.

           Hiện nay có rất nhiều phần mềm để truy xuất nguồn gốc nên gây khó khăn cho người sử dụng, đặc biệt là người tiêu dùng (mã QR, mã số, mã vạch, tem điện tử và hệ thống phần mềm nhận diện, Scan and Check, Icheck, VNPT Check….)

         Mặc dù hiệu quả của việc ứng dụng mã trong truy xuất nguồn gốc nông sản cho hiệu quả rõ rệt nhưng trong quá trình phát triển vẫn còn nhiều khó khăn. Nguyên nhân là do các cơ sở sản xuất nông nghiệp đa phần quy mô còn nhỏ, ít vốn, việc mua sắm trang thiết bị áp dụng đồng bộ công nghệ thông tin vào hoạt động sản xuất, kinh doanh, sơ chế, chế biến còn hạn chế đặc biệt là việc nhập dữ liệu thông tin đầu vào của người sản xuất.

        Việc không thiết lập hệ thống truy xuất nguồn gốc, quy trình, ghi chép trong quá trình sản xuất, kinh doanh theo Thông tư số 17/2021/TT-BNNPTNT ngày 20/12/2021 qui định về truy xuất nguồn gốc, thu hồi sản phẩm là yếu tố khiến dữ liệu truy xuất nguồn gốc không đầy đủ và cập nhật so với yêu cầu về thông tin truy xuất nguồn gốc.

         Để nâng cao công tác quản lý chất lượng, ATTP nông, lâm, thuỷ sản trong tình mới cần tập trung thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm như sau:

        - Tập trung làm tốt công tác quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm theo Nghị định 15/2018/NĐ-CP ngày 02/2/2018 và Chỉ thị số 17/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Chỉ thị số 17-CT/TW ngày 21/10/2021 của Ban Bí thư về tăng cường đảm bảo an ninh, an toàn thực phẩm trong tình hình mới.

         - Tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin, truyền thông, phổ biến kiến thức về chất lượng an toàn thực phẩm nông lâm thủy sản dưới nhiều hình thức phong phú, đa dạng đến nhiều đối tượng khác nhau, góp phần làm chuyển biến nhận thức đối với các cơ quan quản lý, cơ sở sản xuất, kinh doanh và người tiêu dùng.

         - Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra giám sát thực hiện quy trình sản xuất từ nguyên liệu đầu vào đến sản xuất chế biến để sản phẩm đầu ra luôn đảm bảo ATTP; thanh tra, kiểm tra, hậu kiểm, xử lý vi phạm về chất lượng an toàn thực phẩm nông lâm thủy sản quyết liệt và kịp thời.

         - Phối hợp chặt chẽ với các đơn vị thuộc Sở Y tế, Sở Công Thương, Công an tỉnh, Uỷ ban mặt trận tổ quốc tỉnh, Cục Quản lý thị trường trong tổ chức quản lý, kiểm tra, giám sát an toàn thực phẩm từ đó tạo sự chuyển biến trong nhận thức của các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh vật tư nông nghiệp và sản phẩm nông lâm thủy sản để hạn chế đến mức thấp nhất sản phẩm không đảm bảo chất lượng lưu thông trên địa bàn tỉnh.

         - Đẩy mạnh việc triển khai các chính sách hỗ trợ xây dựng, kết nối chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn giúp người sản xuất, kinh doanh nông sản thay đổi cách nghĩ, cách làm, liên kết sản xuất tăng giá trị sản phẩm; Hỗ trợ kết nối, quảng bá các thương hiệu sản phẩm trên các kênh thông tin, tham gia hội chợ tiêu thụ nông sản trong và ngoài tỉnh, nâng cao giá trị, sức cạnh tranh cho các sản phẩm OCOP của tỉnh.

Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và Thủy sản tỉnh An Giang

Nguyễn Hoàng Linh - Phó Chi cục trưởng