Tìm giải pháp tiêu thụ lúa vùng Đồng bằng sông Cửu Long

10:30 05/03/2025

        Ngày 4/3, Bộ Trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy chủ trì cuộc họp về tình hình sản xuất và tiêu thụ lúa vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Tham dự cuộc họp còn có Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Sinh Nhật Tân, Phó Thống đốc Ngân hàng nhà nước Đào Minh Tú; đại diện Bộ Ngoại giao, Bộ Tài chính; lãnh đạo các tỉnh đồng bằng sông Cửu long… Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tiếp và trực tuyến.

Hội nghị này nhằm đánh giá tình hình thị trường lúa gạo trong nước và quốc tế và tìm ra các giải pháp phù hợp để ổn định, phát triển bền vững ngành lúa gạo trong thời gian tới. Tại cuộc họp các đại biểu đã thảo luận trao đổi tình hình cung cầu trên thị trường quốc tế đang có dấu hiệu biến động mất cân đối, đặc biệt là sau khi Ấn Độ quyết định dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo từ tháng 9/2024. Tình trạng này đã tác động trực tiếp đến xuất khẩu gạo của Việt Nam, làm cho cho các tỉnh sản xuất lúa gặp nhiều khó khăn, giá lúa gạo đã giảm mạnh so với năm 2024. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến nông dân sản xuất lúa, nhất là vào thời điểm chính vụ Đông Xuân của đồng bằng sông Cửu Long.

Trước tình hình trên, để hỗ trợ người trồng lúa và doanh nghiệp vượt qua khó khăn, các đại biểu đề xuất cần tạo điều kiện để doanh nghiệp, hợp tác xã vay mua tạm trữ lúa gạo, hạn chế việc đưa hàng ra thị trường ồ ạt như hiện nay; tiếp tục triển khai phát triển bền vững Đề án 1 triệu hecta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030, nhằm giảm chi phí, tăng lợi nhuận trong sản xuất.

Hội nghị các đại biểu đặc biệt quan tâm các giải pháp thu mua lúa gạo cho nông dân là việc doanh nghiệp xuất khẩu có thể sử dụng nguồn tài chính để tích cực mua tạm trữ gạo, xuất khẩu khi thị trường hồi phục. Qua đó các đại biểu cũng mong muốn có những chính sách ưu đãi nguồn vốn cho các doanh nghiệp thu mua lúa tạm trữ, cải thiện năng lực kho chứa, cũng như tăng cường các hoạt động xúc tiến thương mại.

Tại An Giang, để bình ổn ổn thị trường lúa gạo trong thời gian tới Phó chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang Ngô Công Thức chủ động trực tiếp chỉ đạo Sở, ngành và địa phương bảo vệ diện tích chưa thu hoạch của vụ Đông xuân và rà soát tiến độ dự kiến thu hoạch hàng tuần theo tiểu vùng sản xuất, cung cấp cho doanh nghiệp để kết nối, thu mua, tránh để tình trạng lúa ùn ứ lúa trong dân. Tiếp tục các hoạt động thanh tra, kiểm tra, không để xảy ra tình trạng tăng giá vật tư đầu vào môt cách bất hợp lý của các doanh nghiệp, đại lý... nhằm bảo vệ quyền lợi cho nông dân. Tăng cường công tác, bám sát địa bàn để nắm bắt kịp thời tình hình dịch hại để chủ động đối phó, cũng như ghi nhận thông tin nhu cầu của người dân về liên kết – tiêu thụ tại địa phương, giúp tăng nhanh diện tích liên kết tiêu thụ trên lúa, ổn định sản xuất, góp phần tăng trưởng cho ngành nông nghiệp. Đồng thời, tăng cường công tác kết nối, mời gọi các doanh nghiệp chế biến nông sản đến đầu tư, liên kết với các hợp tác xã xây dựng các vùng nguyên liệu đảm bảo ổn định về số lượng và chất lượng, đáp ứng nhu cầu ký kết, xuất khẩu với các thị trường ổn định, nâng cao giá trị nông sản.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Dức Duy cũng đặc biệt lưu ý rằng khi giá cả giảm mạnh, có thể dẫn đến hiện tượng thương lái ép giá nông dân. Điều này không chỉ làm mất giá trị của gạo mà còn gây rối loạn thị trường. Thương lái qua nhiều khâu trung gian cũng làm ảnh hưởng giá lúa, đồng thời nó sẽ tác động đến tâm lý của nông dân, cần có giải pháp bình ổn thị trường. Tuy nhiên, Bộ trưởng Đỗ Dức Duy nhấn mạnh các giải pháp cần phải cân nhắc kỹ lưỡng thận trọng, chắc chắn và kịp thời tránh ảnh hưởng đến bà con nông dân và các đối tác doanh nghiệp.

Ngoài ra, Bộ trưởng cũng yêu cầu cần cải thiện cơ cấu sản xuất và chất lượng sản phẩm, trong đó tiếp tục chuyển mạnh hơn nữa sang các sản phẩm lúa gạo chất lượng cao. Đặc biệt, đối với diện tích mở rộng và tăng vụ, cần ưu tiên phát triển các giống lúa có chất lượng cao. Đồng thời tăng cường chế biến sâu và đa dạng hóa sản phẩm, chuyển đổi từ xuất khẩu thô sang các sản phẩm chế biến sâu như bột gạo, bún, phở khô, các sản phẩm hữu cơ và đặc sản. Nghiên cứu giống lúa chịu hạn, chịu mặn, kháng sâu bệnh để đối phó với biến đổi khí hậu. Đẩy mạnh đầu tư vào hạ tầng và logistics, trong đó cải thiện hệ thống kho bãi, bảo quản, xây dựng kho dự trữ hiện đại để giảm chi phí vận chuyển cho nông dân cũng như doanh nghiệp.

Trang Nghiêm