Vị thuốc từ cải bẹ xanh

09:00 18/10/2019

Cải bẹ xanh là loại rau rất quen thuộc trong bữa cơm gia đình của người Việt Nam. Hạt cải bẹ xanh dùng ép dầu điều chế mù tạc làm gia vị hay dùng trong công nghiệp. Trong y học phương Đông, cải bẹ xanh còn là vị thuốc chữa bệnh rất thông dụng, hữu hiệu và dễ tìm bởi các tính năng dược học như trừ độc tiêu nhọt, chữa ho, phòng cảm mạo, chữa xuất huyết dạ dày.... Hạt cải bẹ xanh được dùng với tên thuốc “Giới tử” có công dụng như hắc giới tử, bạch giới tử.

Cải bẹ xanh còn được gọi: Cải canh, cải xanh, cải cay. Tên khoa học: Brassica juncea (L.) Czern. et Coss., họ Cải (Brassicaceae).

Cải bẹ xanh cung cấp protid, lipid, glucid, celulose, caroten, vitamin C, acid amin, các nguyên tố Ca, P, Fe. Hỗ trợ hệ tiêu hóa, chống táo bón, chống lão hóa, hỗ trợ tim mạch, chữa gout và phòng chống ung thư bàng quang… Dùng chữa ho hen, làm tan khí trệ, chữa kết hạch, đơn độc sưng tấy.

Theo Đông y, cải canh có vị hơi cay đắng, tính ấm; vào kinh phế. Giới tử vị cay, tính ấm; vào kinh Phế. Hạt cải bẹ xanh (giới tử) có tác dụng ôn hoá hàn đàm (làm ấm, tiêu đờm do lạnh, lợi khí, tán kết, chỉ thống.

 - Chữa các chứng hàn đàm ủng phế, đàm ẩm khí nghịch, đàm thấp kinh lạc, loa lịch đàm hạch…: Hạt cải bẹ xanh 4 - 8g. Dùng ngoài không kể liều lượng. Cải canh: 100 - 300g.

  - Trừ đờm, chữa ho, hen suyễn, tức ngực: Hạt cải bẹ xanh 4g, hạt tía tô 12g, hạt rau cải củ 12g. Sắc uống. Dùng cho các chứng bệnh do đờm lạnh, ho,

- Chữa đờm vướng tắt, đau nhức khớp: Hạt cải bẹ xanh 4g, hạt gấc 12g, một dược 12g, quế tâm 12g, mộc hương 12g. Chế thành thuốc bột. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 4g với rượu trắng hâm nóng.

- Trừ độc, tiêu nhọt:

Bài 1: Hạt cải bẹ xanh, hành ta, liều lượng như nhau. Nghiền hạt cải thành bột, cho hành củ vào trộn nhuyễn, đắp vào chỗ bị nhọt hay hạch. Ngày làm 1 lần cho đến khi khỏi. Chữa áp xe lạnh (âm thư), nổi hạch, nhọt lâu ngày mà không có đầu.

Bài 2: Hạt cải bẹ xanh nghiền thành bột, thêm ít giấm hoà đều, đắp chỗ nhọt mới phát.

- Phòng chống cảm mạo: Rễ cải bẹ xanh 60 - 80g, đường đỏ 30g. Rễ cải rửa sạch, thái thành từng đoạn, sắc lấy nước. Uống trong ngày.

- Chữa xuất huyết do loét dạ dày, hành tá tràng: Cải bẹ xanh rửa sạch, cắt đoạn, nhúng trong nước sôi 5 - 10 phút, ép lấy 30 - 50ml nước, hâm nóng cho uống (có thể thêm đường trắng vừa đủ).

- Kiện tỳ, hỗ trợ đường tiêu hóa: Cải bẹ xanh rửa sạch, phơi héo, cắt đoạn, ngâm chìm trong nước muối (tỷ lệ: 4%), 3 - 5 ngày. Ăn rau và uống nước trong bữa ăn. Dùng khi dạ dày thiếu acid, sôi bụng, phân sống hoặc lạm dụng kháng sinh đường uống (giúp tái tạo vi khuẩn có ích trong ruột). Do dưa chua sinh nhiệt thấp nên thích hợp làm món ăn cho người béo phì và đái tháo đường.

- Hỗ trợ điều trị bệnh gout: Bệnh gout được hình thành là do một chế độ ăn uống giàu năng lượng từ các nguồn thực phẩm như hải sản, nội tạng động vật,…gây ứ đọng axit uric. Bổ sung vào thực đơn món canh cải bẹ xanh nấu với thị bằm, cải bẹ xanh xào nấm,…là một cách giúp đào thải axit uric ra ngoài, phòng trừ bệnh gout rất hiệu quả. Hoặc có thể dùng cải bẹ xanh tươi giã nát và đắp vào chỗ đau.

Lưu ý khi dùng cải bẹ xanh:

Người sức yếu, sốt nóng (khí hư hữu nhiệt), yếu phổi ho khan, bị suy tuyến giáp thì không nên ăn cải bẹ xanh.

Trong cải bẹ xanh có nhiều vitamin C nên khi nấu, không để rau quá chín sẽ làm mất khá nhiều chất dinh dưỡng trong rau.

 

Quang Hiển (Sưu tầm - Tổng hợp)