Mã đề, loại cây thuốc mọc quanh năm

09:00 11/05/2023

Cây mã đềthuộc loại cây thuốc mọc quanh năm, nhổ hết cây già thì lại lên cây non, nhiều gia đình dùng để làm cây thuốc chữa bệnh Đây là loại thuốc quý mọc như cỏ dại, khắp Việt Nam nơi đâu cũng có.

Mã đề hay còn gọi cách khác là “mã tiền xá”, xa tiền thảo có tên khoa học là Plantago asiatica. Là loài là cây thân thảo và là loại cây sống lâu năm. Đây là một loại cây có chức năng tái sinh, tái sinh bằng rất nhiều cách đặc biệt là bằng nhánh và có khi là bằng  hạt, và đặc biệt thân cây có độ cao tầm 10 – 15cm.

Theo lương y Vũ Quốc Trung, mã đề hay còn có tên xa tiền thảo, nhả én. Mã đề có tính hàn, vị ngọt không độc; có tác dụng thanh phế, lợi tiểu, can phong nhiệt, chỉ tả, sáng mắt...

Mã đề có thể dễ phân biệt bởi phiến lá có hình dạng “thìa”, có khi lại có hình giống như hình quả trứng, gân lá hình cung dọc theo đường sống lá và tất cả đồng quy lại ở ngọn và gốc lá.

Mã đề có vị ngọt, tính lạnh. Tác dụng chính của loại cây này là điều trị đái dắt, ho lâu ngày, viêm phế quản, dịch tả, lỵ và một số chứng bệnh khác đôi khi lại gây nhức mắt. Một số dấu hiệu khác như đau mắt đỏ, nước mắt chảy nhiều, gây lợi tiểu, hoặc làm cho thanh phế hóa đàm thì sử dụng mã đề cũng có tác dụng... Bộ phận dùng làm thuốc: hạt mã đề phơi hay sấy khô gọi là xa tiền tử; toàn cây bỏ rễ phơi hay sấy khô gọi là xa tiền thảo; lá cây để tươi hay bảo quản bằng cách phơi hoặc sấy khô.

- Chữa chứng bí tiểu tiện, lợi tiểu: Dùng 12g hạt mã đề sắc uống làm nhiều lần trong ngày, có thể sắc cùng một ít lá mã đề uống cũng tốt.

- Chữa viêm phế quản: Mỗi ngày dùng 6 - 2g hạt mã đề hay dùng cả cây sắc uống nhiều lần trong ngày.

- Chữa chốc lở ở trẻ nhỏ: Dùng một nắm rau mã đề tươi, rửa sạch thái nhỏ, nấu với 100g -150g giò sống, cho trẻ ăn liền trong nhiều ngày sẽ khỏi. Nếu trẻ nhỏ ăn canh này thường xuyên phòng được chốc lở.

- Chữa chứng tiểu ra máu, cơ thể nhiệt ở người già: Dùng hạt mã đề (một vốc) giã nát bọc vào khăn vải sạch đổ 2 bát nước, sắc còn một bát, bỏ bã, đổ vào nước ấy 3 vốc hột kê và nấu thành cháo ăn khi đói; ăn nhiều mắt sáng làm người mát.

- Chữa ho: Nước sắc mã đề có tác dụng trừ đờm.

Nguồn: Quang Hiển (Tổng hợp từ Internet)