Theo số liệu Cục Thống kê ước 06 tháng đầu năm 2020 tổng diện tích cây ăn quả trong tỉnh là 16.720 ha trong đó chú trọng 04 cây ăn quả chính là Xoài, Chuối, Nhãn, và Cây có múi nói chung trong đó diện tích Xoài khoảng hơn 11.378 ha, Chuối 1.537 ha, Nhãn 386 ha, Cây có múi 1.422ha. Trong tất cả các loại và giống cây ăn quả trong tỉnh thì đến nay Sở Nông nghiệp và PTNT đã ra Quyết định và công nhận 16 Cây đầu dòng (còn gọi Cây mẹ) các loại cây ăn quả trên địa bàn tỉnh An Giang. Các cây (cá thể) đầu dòng cây ăn quả này nằm trong 02 đề tài mà trường Đại học Cần Thơ với chủ nhiệm thực hiện là GS. TS Trần Văn Hâu có tên “Nghiên cứu xây dựng mô hình phát triển các loại cây ăn trái chất lượng cao vùng Bảy núi phục vụ du lịch, tỉnh An Giang” trong đó đã ra Quyết định công nhận 05 cây Vú sữa trắng đầu dòng tại huyện Thoại Sơn có 04 cây và huyện Tri Tôn có 01 cây; đề tài mà Viện Cây ăn quả Miền Nam với chủ nhiệm thực hiện là ThS. Nguyễn Nhật Trường có tên “Nghiên cứu tuyển chọn cây đầu dòng các giống bản địa và phát triển các giống cây ăn quả tiềm năng phục vụ phát triển ngành cây ăn quả tỉnh An Giang” cũng đã ra Quyết định công nhận 02 cây Nhãn Mỹ đức tại huyện Châu Phú, 03 cây Chúc + 02 cây Mãng cầu ta + 02 cây xoài Thanh ca đen + 02 cây Sầu riêng Bảy Núi tại huyện Tịnh Biên.

Để ra quyết định công nhận các cây Vú sữa trắng đầu dòng tại huyện Thoại Sơn và Tri Tôn mà GS. TS Trần Văn Hâu thực hiện; và các cây Nhãn Mỹ đức, cây Chúc, cây Mãng cầu ta, cây xoài Thanh ca đen, cây Sầu riêng Bảy Núi tại huyện Châu Phú và Tịnh Biên mà ThS. Nguyễn Nhật Trường thực hiện thì Sở Nông nghiệp & PTNT đã tiến hành đi khảo sát thực tế các cây này tại các địa phương và thành lập hội đồng đánh giá kết quả các chỉ tiêu theo dõi trong 03 năm về tình hình sinh trưởng, phát triển, chất lượng trái, sâu bệnh gây hại,… so với các cây đối chứng trong vùng. Từ kết quả đó, Sở Nông nghiệp & PTNT đã ra Quyết định và công nhận cụ thể các cá thể cây đầu dòng như sau:

* 05 cây Vú sữa trắng đầu dòng:

- Cây đầu dòng Vú sữa trắng của ông Phạm Trường Giang (01 cây), ngụ ấp Đông An, xã Vĩnh Chánh, huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang. Mã hiệu cây đầu dòng:

C.VUSUATRANG.89.894.30703.20.05

- Cây đầu dòng Vú sữa trắng của ông Chau Cương (01 cây), ngụ ấp Phước Lợi, xã Ô Lâm, huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang. Mã hiệu cây đầu dòng:

C.VUSUATRANG.89.891.30586.20.04

- Cây đầu dòng Vú sữa trắng của bà Trần Mộng Thu (03 cây), ngụ ấp Trung Sơn, thị trấn Óc Eo, huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang. Mã hiệu 03 cây đầu dòng:

C.VUSUATRANG.89.894.30688.20.01

C.VUSUATRANG.89.894.30688.20.02

C.VUSUATRANG.89.894.30688.20.03

* 11 cây đầu dòng (02 cây Nhãn Mỹ đức tại xã Mỹ Đức huyện Châu Phú; 03 cây Chúc tại TT Nhà Bàng và Thới Sơn, 02 cây Mãng cầu ta tại TT Nhà Bàng, 02 cây xoài Thanh ca đen tại xã An Cư và An Hảo, 02 cây Sầu riêng Bảy Núi tại xã An Hảo của huyện Tịnh Biên):

- Cây đầu dòng Nhãn Mỹ đức của ông Trần Nghị Bình (02 cây), ngụ ấp Mỹ Phó, xã Mỹ Đức, huyện Châu Phú, tỉnh An Giang. Mã hiệu 02 cây đầu dòng:

C.NHANMYDUC.89.889.30469.20.06

C.NHANMYDUC.89.889.30469.20.07

- Cây đầu dòng Chúc: 03 cây

+ Cây đầu dòng Chúc của ông Nguyễn Văn Tùng (01 cây), ngụ ấp Thới Thuận, xã Thới Sơn, huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang. Mã hiệu cây đầu dòng:

C.CHUC.89.890.30517.20.08

+ Cây đầu dòng Chúc của bà Phan Thị Phương Mai (01 cây), ngụ ấp Thới Hòa, Thị trấn Nhà Bàng, huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang. Mã hiệu cây đầu dòng:

C.CHUC.89.890.30502.20.09

+ Cây đầu dòng Chúc của bà Nguyễn Thị Hà (01 cây), ngụ ấp Thới Hòa, Thị trấn Nhà Bàng, huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang. Mã hiệu cây đầu dòng:

C.CHUC.89.890.30502.20.10

- Cây đầu dòng Mãng cầu ta: 02 cây

Cây đầu dòng Mãng cầu ta của bà Nguyễn Thị Hà (02 cây), ngụ ấp Thới Hòa, Thị trấn Nhà Bàng, huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang. Mã hiệu cây đầu dòng:

C.MANGCAUTA.89.890.30502.20.11

C.MANGCAUTA.89.890.30502.20.12

- Cây đầu dòng xoài Thanh ca đen: 02 cây

+ Cây đầu dòng xoài Thanh ca đen của ông Nguyễn Văn Trí (01 cây), ngụ ấp Ba Xoài, xã An Cư, huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang. Mã hiệu cây đầu dòng:

C.XOAITHANHCAĐEN.89.890.30526.20.13

+ Cây đầu dòng xoài Thanh ca đen của ông Nguyễn Quốc Sơn (01 cây), ngụ ấp Tà Lọt, xã An Hảo, huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang. Mã hiệu cây đầu dòng:

C.XOAITHANHCAĐEN.89.890.30538.20.14

- Cây đầu dòng Sầu riêng Bảy Núi: 02 cây

Cây đầu dòng Sầu riêng Bảy Núi của ông Phạm Văn Ngàn (02 cây), ngụ ấp Thiên Tuế, xã An Hảo, huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang. Mã hiệu cây đầu dòng:

C.SAURIENGBAYNUI.89.890.30538.20.15

C.SAURIENGBAYNUI.89.890.30538.20.16

Các Quyết định: Quyết định Số 284/QĐ-SNNPTNT ngày 15 tháng 6 năm 2020 Về việc công nhận 05 cây đầu dòng Vú sữa trắng và Quyết định Số 304/QĐ-SNNPTNT ngày 22 tháng 6 năm 2020 Về việc công nhận 11 cây đầu dòng (02 cây Nhãn Mỹ đức tại xã Mỹ Đức huyện Châu Phú; 03 cây Chúc tại TT Nhà Bàng và Thới Sơn, 02 cây Mãng cầu ta tại TT Nhà Bàng, 02 cây xoài Thanh ca đen tại xã An Cư và An Hảo, 02 cây Sầu riêng Bảy Núi tại xã An Hảo của huyện Tịnh Biên) đính kèm.

Xét thấy các cây đầu dòng cây ăn quả này là những cá thể có tính nổi trội hơn so với các cây ăn quả khác cùng giống, loài trong vùng cần phải bảo tồn chúng. Đồng thời, các cá nhân hộ nông dân là chủ sở hữu của các cá thể cây đầu dòng này cần phát huy để nhân rộng chúng thông qua việc đăng ký xin công nhận vườn cây đầu dòng. 

ThS. Nguyễn Trung Thành  -  Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật