Náng hoa trắng là một cây mọc hoang ở nhiều vùng nước ta, nhất là những nơi ẩm thấp. Gần đây, nó thường được nhắc đến bởi tính năng dược liệu khi dùng để trị liệu một số bệnh như viêm khớp, bong gân, nhức mỏi, trĩ, đặc biết là chứng phì đại tiền liệt tuyến.

Cây Náng hoa trắng có nhiều tên gọi khác nhau như đại tướng quân, cây lá náng, hoa náng, chuối nước,… Tên khoa học là Crinum asiaticum L., họ Thủy tiên Amaryllidaceae.

Đây là loài thân thảo có chiều cao tối đa khoảng 1m. Lá cây xanh đậm có hình dài ngọn giáo, dạng lá đơn và mọc từ dưới gốc. Hoa mọc thành cụm phía trên cuống, màu trắng, có mùi thơm vào buổi chiều. Quả náng hình tròn, mọng, đường kính khoảng 3 - 5cm bên trong có 1 hạt.

Theo Đông y, Náng hoa trắng vị cay, tính mát, có tác dụng thông huyết tán ứ, giảm sưng, đau nhức, nhuận tràng, long đờm, chống viêm.

Bộ phận dùng: Lá và thân hành, thu hái quanh năm. Thường dùng tươi, hái về dùng ngay không cần chế biến gì.

Bài thuốc có Náng hoa trắng

- Hỗ trợ chữa phì đại tuyến tiền liệt: Dùng 6g náng hoa trắng, 10g ké đầu ngựa, 40g cây xạ đen. Cho hết dược liệu vào nồi, sắc cùng với 1 lít nước. Uống liên tục trong vòng 1 tháng.

- Trị bệnh trĩ ngoại: Chuẩn bị khoảng 30g náng hoa trắng, cho vào nồi. Thêm 1 lít nước, đun. Nước thu được để nguội rồi dùng bôi vào vị trí búi trĩ kết hợp với bã. Sử dụng trong 1 tuần sẽ giảm nhanh các triệu chứng của bệnh trĩ ngoại. Tuy nhiên, bài thuốc này chỉ hiệu quả ở những bệnh nhân giai đoạn nhẹ. Khi bệnh trĩ tiến triển độ 3, độ 4 có thể sẽ không mang lại hiệu quả.

- Chữa sai khớp, thấp khớp, bong gân: Náng hoa trắng, mua thấp, mỗi thứ 30g, dạ cẩm 20g. Tất cả đều dùng lá tươi, giã đắp.

Hoặc: Lá náng hoa trắng 30g, lá si, lá sở mỗi vị 20g. Tất cả dùng tươi, giã nát, trộn với lòng trắng trứng, đắp, băng lại. 2 ngày thay thuốc 1 lần. 

- Chữa tụ máu, sưng tấy do bị ngã, bị đánh, bong gân, bó gãy xương: Lá náng 10 – 20g, lá dây đòn gáng, lá bạc thau 8g. Giã nhỏ, thêm ít rượu, nước, đắp nóng. Ngày làm 1 lần.

- Hỗ trợ điều trị đau họng, viêm mủ da, đau răng: Dùng khoảng 3 - 10g cây náng hoa trắng đem sắc nước uống hằng ngày. Còn dùng ngoài da thì dùng cây náng hoa trắng tươi giã nát và đắp vào chỗ đau.

- Hỗ trợ điều trị mụn nhọt, các bệnh ngoài da: Dùng lá náng hoa trắng tươi giã nát để đắp trực tiếp vào vết thương. Đồng thời, kết hợp với nước ép từ cây náng hoa trắng để lấy nước uống cùng giúp hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả.

Lưu ý khi dùng Náng hoa trắng:

Khi dùng lá náng ở dạng tươi để gây nôn, chỉ dùng liều lượng từ 8 -16g cây tươi, không dùng quá liều có thể gây ngộ độc.

Nếu ăn phải thân cây hoặc uống nước ép đặc sẽ bị nôn mửa, tiêu chảy mạnh, mạch nhanh, hô hấp không đều, sốt cao. Giải độc bằng nước trà hoặc dùng dung dịch acid tanic 1 – 2%. Hoặc cho uống nước đường, nước muối loãng. Có người dùng giấm với nước gừng (tỷ lệ 2 : 1) cho uống.

Cây náng hoa trắng rất dễ bị nhầm lẫn với cây náng hoa đỏ có cùng họ, tuy nhiên loại cây này vẫn chưa được nghiên cứu kỹ nên cần thận trọng trước khi sử dụng.

- Tác dụng cây náng hoa trắng giúp điều trị bệnh hiệu quả nhưng không lạm dụng quá nhiều sẽ dẫn đến tác dụng phụ như cường giao cảm, gây nôn.