Theo Đông y, quả chanh có vị chua ngọt, tính bình, vào vị. Lá chanh có vị cay ngọt, tính ôn. Rễ có vị đắng, tính ôn. Quả chanh có tác dụng sinh tân, chỉ khát, trừ thấp, an thai. Dùng trong các trường hợp thử nhiệt, phiền khát (cảm nắng, mất nước, khát nước, vật vã kích động); ăn kém, nhiễm độc thai nghén nôn ói, tăng huyết áp. Lá chanh có tác dụng hoà đàm, chỉ khái, lý khí, khai vị. Rễ có tác dụng chỉ khái, bình suyễn, hành khí, chỉ thống.
Uống nước chanh hằng ngày là cách dễ nhất để bổ sung lượng vitamin C cần thiết mỗi ngày cũng như giúp cơ thể hoạt động sung sức. Đặc biệt uống nước chanh vào buổi sáng rất có lợi cho sức khỏe. Dưới đây là những tác dụng của chanh:
- Chữa hắc lào, lở chốc: Nước cốt chanh (nửa muỗng cà phê), hòa với bột long não 1g và rễ bạch hoa xà giã nhỏ 10g.
- Chữa ho lâu ngày: Hạt chanh 10g, hạt quất 10g, lá thạch xương bổ 10g, mật gà đen 1 cái. Tất cả dùng tươi, rửa sạch, giã nhỏ, thêm đường, hấp cơm, uống làm 2-3 lần trong ngày.
- Chữa ho, viêm cuống phổi, mất tiếng, nhất là ở trẻ nhỏ: Hạt chanh 10g, hoa đu đủ đực 15g, lá hẹ 15g, nước 200ml. Các dược liệu được nghiền nát với nước, thêm mật ong hoặc đường kính, uống làm 2-3 lần trong ngày. Dùng vài ngày.
- Chữa táo bón: Hạt chanh vừa tách khỏi trái 10-20g, ngâm ngay vào 1 chén nước nóng trong vài giờ, chất này bao quanh hạt sẽ nở và lan ra cho một dung dịch đặc sánh, thêm đường mà uống.
- Chữa ngộ độc: Hạt chanh 10g, phèn chua 2g, gừng 2g. Tất cả giã nhỏ thêm nước, gạn uống làm một lần trong ngày.
- Chữa rắn cắn: Hạt chanh 15g, hạt mướp đắng 10g, củ gấu 20g, rễ thạch xương bồ 12g, muối ăn vài hạt. Tất cả để tươi, giã nhỏ, ngâm với 300ml nước sôi trong 10 phút, khuấy đều rồi chắt hoặc lọc. Người lớn uống 2 lần, cách nhau 20 phút. Trẻ em dưới 15 tuổi, uống 1/4 -1/3 liều người lớn.
- Tăng cưỡng miễn dịch: Trong nước chanh có chứa nhiều vitamin C, đây là loại chất giúp tăng cường sức đề kháng và ngăn cản các bệnh khi thời tiết lạnh. Vitamin C có trong chanh giúp chống viêm và được sử dụng trong việc điều trị bệnh hen suyễn và các bệnh về hô hấp khác. Ngoài ra chanh còn giúp tăng cường hấp thu sắt, đóng vai trò trong khả năng miễn dịch. Nước chanh còn chứa nhiều chất kali giúp kích thích trí não phát triển và cân bằng huyết áp.
- Tốt cho tiêu hóa: Nước chanh không chỉ giúp giải nhiệt và thanh lọc cơ thể nhờ đẩy độc tố ra ngoài mà thành phần có trong nước chanh còn giống như nước bọt và axit có trong hệ tiêu hoá giúp gan sản xuất ra axit cần thiết cho hệ tiêu hoá. Nước chanh còn giúp giải phóng độc tố và làm giảm các triệu chứng khó tiêu, ợ chua.
- Lợi tiểu: Uống nước chanh sẽ đi tiểu nhiều hơn vì nó được coi là một chất lợi tiểu trong cơ thể, giúp làm sạch hệ tiêu hóa. Theo đó tốc độ đào thải độc tố cũng nhanh chóng hơn, giúp giữ cho đường tiết niệu của bạn khỏe mạnh.
- Đẹp da: Vitamin C trong nước chanh không chỉ giúp tăng cường sức đề kháng mà còn giúp chống ôxy hoá hiệu quả làm đẹp da, giảm nếp nhăn. Vitamin C giúp cho làn da khoẻ mạnh đẩy lùi một số loại vi khuẩn gây ra mụn trứng cá. Vitamin C giúp trẻ hoá làn da từ bên trong cơ thể nhờ đẩy độc tố ra bên ngoài.