Huyện Chợ Mới là huyện cù lao được bao đê khép kín với chiều dài lịch sử hơn 20 năm và đất không còn lượng phù sa bồi đắp hằng năm như thời gian trước đây. Trong bối cảnh hiện nay, nông dân thâm canh sản xuất lúa liên vụ đã lấy đi các chất dinh dưỡng trong đất và đất chưa kịp phục hồi. Thêm vào đó, nông dân có thói quen sử dụng chủ yếu là phân bón hoá học với số lượng ngày càng cao đã gây ra một số hệ lụy như: đất nhanh bị thoái hoá, mất cân bằng hệ vi sinh vật trong đất, cây trồng sinh trưởng kém, dịch bệnh hại phát triển mạnh. Để đảm bảo năng suất và khắc phục những điều kiện bất lợi như trên thì nông dân phải thường xuyên sử dụng phân, thuốc bảo vệ thc vật phòng trừ sâu, bệnh với số lượng, tần suất cao hơn so với thời gian như trước đây và nếu nông dân chưa đảm bảo thời gian cách ly đúng theo quy định đã ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm lúa gạo, giảm hiệu quả đầu tư.

Xác định tầm quan trọng sản xuất lúa theo hướng hữu cơ, hướng đến nền kinh tế xanh và bền vững. Trong thời gian qua Trung tâm khuyến nông tỉnh An Giang, Trạm khuyến nông Chợ Mới đã xây dựng và triển khai thực hiện mô hình “Sản xuất lúa theo hướng hữu cơ” tại hộ ông Lê Văn Đạt, ngụ ở ấp An Tịnh, xã An Thạnh Trung, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang; giống lúa thực hiện là OM 380 với quy mô diện tích 03 ha. Nông dân thực hiện mô hình được nhà nước hỗ trợ giống, phân, thuốc theo định mức và được cán bộ kỹ thuật hướng dẫn một số kỹ thuật mới áp dụng vào quá trình canh tác lúa như: đầu vụ bón phân hữu cơ để cải tạo đất, kỹ thuật 3 giảm 3 tăng, 1 phải 5 giảm, ngập khô xen kẽ… với mục tiêu giảm tối thiểu 30% lượng phân bón vô cơ, giảm tối thiểu 10% thuốc BVTV, tăng hiệu quả kinh tế tối thiểu 5% so với tập quán sử dụng hoàn hoàn toàn phân bón hữu cơ, đất đai được cải tạo qua các mùa vụ.

Ngày 16/7/2024, Trung tâm khuyến An Giang, Trạm khuyến nông Chợ Mới kết hợp với địa phương xã An Thạnh Trung tổ chức hội thảo mô hình “Sản xuất lúa theo hướng hữu cơ” tại ấp An Tịnh, xã An Thạnh Trung, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang. Đại diện Trung tâm Khuyến nông tỉnh An Giang, Trạm Khuyến nông, phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Chợ Mới, Trạm Trồng trọt và BVTV, lãnh đạo địa phương xã An Thạnh Trung và 30 nông dân tham dự. Tại buổi hội thảo, nông dân trực tiếp tham quan thực tế ruộng mô hình, cùng trao đổi, thảo luận những vấn đề liên quan canh tác lúa.

Những hiệu quả tích cực trong quá trình thực hiện mô hình được nông dân và cán bộ kỹ thuật ghi nhận: Mùa lúa này trước áp lực của sâu, bệnh cao, thời tiết diễn biến thất thường nhưng ở ruộng mô hình đạt những kết quả nổi bật giảm 50% lượng giống gieo sạ (ruộng mô hình 100kg/ha), giảm 57,3% lượng phân bón hóa học, cây sinh trưởng và đảm bảo số chồi tốt, khả năng chống chịu sâu, bệnh tốt hơn so với đối chứng. Thu thập từ số liệu các yếu tố hình thành nên năng suất cũng cho thấy, năng suất ước đạt 5,5 tấn/ha và cao hơn 1,5 tấn/ha so với ruộng đối chứng. Tổng chi phí đầu tư ở ruộng mô hình là 27.739.000 đồng/ha so với ruộng đối chứng là 29.587.500 đồng/ha là thấp hơn 1.848.000 đồng/ha. Hiện tại với giá bán 6.800 đồng/kg thì mô hình đem lại lợi nhuận 9.660.000đồng/ha là cao hơn và so với đối chứng, chênh lệch 12.048.000 đồng/ha.

Qua đó, cho thấy hiệu quả của mô hình “Sản xuất lúa theo hướng hữu cơ” đã đem lại về mặt kinh tế giúp tăng thu nhập của người sản xuất. Bên cạnh đó, về mặt xã hội thì mô hình này góp phần thay đổi nhận thức và thói quen canh tác truyền thống của người nông dân với mục tiêu hướng đến sản xuất hàng hóa đảm bảo chất lượng, bảo vệ sức khỏe của người sản xuất và tiêu dùng.

Từ những kết quả quả ban đầu đã đem lại tính hiệu rất tích cực. Tuy nhiên, để đánh giá hiệu quả khách quan của mô hình sản xuất lúa theo hướng hữu cơ thì mô hình này cần được nhân rộng, triển khai ở nhiều vụ vì phân bón hữu cơ khi đưa vào đất cần trải qua nhiều vụ thì phân bón hữu cơ phát huy hết tính hiệu quả của nó đem lại. Ngoài ra, khi nông dân có nhu cầu ứng dụng những điểm kỹ thuật mới được xây dựng trong mô hình này thì trạm Khuyến nông Chợ Mới là đơn vị sẵn sàng tư vấn, hướng dẫn kỹ thuật và cùng đồng hành với bà con nông dân./.  

Nguyễn Nghĩa – khuyến nông viên, Trạm KN Chợ Mới