Mỗi mùa vụ đi qua, chúng ta dễ dàng bắt gặp ở ruộng lúa, hoa màu và  vườn cây ăn trái hay dọc theo các đường kênh nỗi, kinh chìm dẫn nước rác thải vật tư nông nghiệp vứt bừa bãi. Trao đổi với chúng tôi, nhiều nông dân còn vô tư cho biết, việc vứt bỏ vỏ, bao bì, chai thuốc BVTV tại đồng ruộng là một thói quen. Anh Võ Quốc Trung, một nông dân ở xã Kiến Thành cho biết:“Trước đó, khi sử dụng thuốc xong mình cứ việc để kế bên chỗ nước, mình xài xong và chai để ngay tại đồng ruộng. Đợt tiếp theo mỗi lần xịt thuốc mình cứ để vỏ và chai chồng lên ngay chỗ đó hoài. Tới khi nào gần tới cuối vụ mới đem bỏ vào bao rồi đem đi phân hủy.”

Cùng thói quen này, ông dân ở xã Hòa Bình, Nguyễn Hồng Xuân cho biết: “Nói chung trước đó mình có tập quán sử dụng tới đâu mình mệt nên bỏ vỏ, chai tới đó không à. Sau này Trạm trồng trọt và Bảo vệ thực vật huyện có khuyến cáo nên mình gom các vỏ chai, bao bì vào những cái thùng hoặc vào bao để chứa, xong vụ mình đem ra giữa ruộng đốt phân hủy.”

Chúng tôi tìm hiểu nhiều nông dân khác, đa phần họ có cùng một suy nghĩ chỉ bỏ một vài chai, vài ba vỏ bọc không tác hại gì. Theo các chuyên gia, rác thải từ vật tư nông nghiệp là những chất khó phân hủy, vứt bừa bãi trên đồng ruộng và khi bị vùi lấp dưới đất, gây cản trở sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng, giảm độ màu mỡ của đất... Và còn nhiều tác hại khác mà chúng ta chưa lượng được hết. Để giúp nông dân giảm chi phí phun thuốc, tăng lợi nhuận; đồng thời, tránh sự nhiễm độc, hạn chế ô nhiễm môi trường từ việc giảm vứt bỏ vỏ chai, bao bì thuốc BVTV, Trạm trồng trọt và BVTV huyện đã khuyến cáo và tập huấn cho nông dân về việc sử dụng thuốc BVTV theo chương trình “1 phải 5 giảm”, “4 đúng”  và  chương trình “3 giảm 3 tăng”. Chị Trương Thoại Mỹ- Chuyên viên của Trạm trồng trọt và BVTV huyện nói: “Thời gian qua, Trạm được sự cho phép của Chi cục, và Ngành chức năng tổ chức một số mô hình cùng nông dân bảo vệ môi trường. Trong đó mô hình này có một số doanh nghiệp gồm: Công ty Tập Đoàn Lộc Trời, Cty Tân Thành và Syngenta Việt Nam,… hỗ trợ triển khai xây hố chứa thu gom vỏ chai, thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng. Mô hình này được thực hiện tại xã Bình Phước Xuân và xây dựng được 6 hố chứa, sau đó tiến hành triển khai ở các xã khác. Bên cạnh còn tổ chức lớp tập huấn vận động tuyên truyền cho người nông dân sử dụng vỏ chai bỏ đúng nơi quy định. Trong năm đã thu gom được trên 600kg vỏ chai, thuốc bảo vệ thực vật đến nơi tiêu hủy theo quy định.”

Nhằm đảm bảo an toàn, hiệu quả trong việc sử dụng thuốc BVTV trong sản xuất nông nghiệp, nhân Ngày Môi trường Thế giới 5/6), Công ty  Corteva (khô truy va) Việt Nam đã chính thức phát động “Ngày sử dụng thuốc BVTV An toàn và hiệu quả” tại khắp các tỉnh Đồng bằng Sông Cửu Long, khu vực Đông Nam Bộ, Tây Nguyên,… và mới đây đã tổ chức tại xã Kiến Thành, qua đó tập huấn, hướng dẫn cách sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo 5 Nguyên tắc vàng khi sử dụng thuốc BVTV, quản lý tính kháng thuốc, sử dụng hợp lý thuốc BVTV trên cây trồng, đảm bảo nguyên tắc “4 đúng"; Thu gom vỏ thuốc BVTV sau khi sử dụng,…. cho hơn 100 bà con nông dân trên địa bàn huyện, giúp nâng cao nhận thức của bà con nông dân trong việc sử dụng thuốc BVTV. Bà Trần Thị Huệ Hương- Giám đốc phụ trách Đăng ký sản phẩm của Công ty Coteva Việt Nam cho biết thêm về ý nghĩa của hoạt động này: “Đây là sự kiện được tổ chức hàng năm, với mong muốn là nâng cao nhận thức của bà con nông dân liên quan đến các biện pháp sử dụng thuốc an toàn và hiệu quả; Đồng thời góp phần mang lại những lợi ích về kinh tế, lợi ích về sức khỏe, đặc biệt là về môi trường. Tất cả các việc này đều đóng góp cho sản xuất nông nghiệp bền vững, nói chung cho nền nông nghiệp phát triển tốt của Việt Nam”.

Rác thải nông nghiệp ảnh hưởng đến sức khỏe người dân, môi trường đất, nước và nguồn lợi thủy sản... Ngoài sự vào cuộc quyết liệt của các Ngành chuyên môn, các cấp ủy, chính quyền thì quan trọng nhất là mỗi người nông dân, cần thay đổi thói quen lạm dụng thuốc BVTV trong sản xuất, bảo đảm kiểm soát vỏ bao, gói thuốc sau sử dụng ra môi trường, đó cũng chính là làm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường hiện nay, bảo vệ sức khỏe cho chính mình và mọi người xung quanh.

Hải Đăng - Đài Truyền thanh huyện Chợ Mới