Theo đánh giá của Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật thị xã Tân Châu, tình hình chuột gây hại hiện nay rất phổ biến và cũng là tình hình chung của tất cả các địa phương trong tỉnh An Giang. Riêng thị xã Tân Châu, mức độ chuột gây hại ngày càng tăng theo mỗi mùa vụ. Ông Huỳnh Văn Chúc – Phó trưởng Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật thị xã cho biết: Hiện nay, tình trạng chuột đang gây hại nhiều loại cây trồng và có chiều hướng gia tăng diện tích và tỷ lệ gây hại. Chuột gây hại hầu hết các địa phương, nhất là các khu vực cặp bờ rào, bờ kênh, khu dân cư, khu vườn tạp. Tính riêng vụ Đông Xuân 2016-2017, chuột gây hại 2.768 hecta lúa, tỷ lệ hại 3-5%. Vụ hè Thu 2017, tính đến thời điểm này, chuột gây hại 1.450 hecta, tỷ lệ gây hại 8-10%.

Đến thăm cánh  đồng thuộc 5 xã vùng biên, trong đó xã Vĩnh Hòa chịu ảnh hưởng không nhỏ từ nạn chuột tấn công trên cây trồng, đặc biệt với 2 loại chủ lực của địa phương là lúa và sen, đã làm giảm năng suất, ảnh hưởng mức thu nhập bà con nơi đây. Theo tìm hiểu của các hộ dân, chưa có năm nào số lượng chuột nhiều mà cắn phá cây trồng nhiều như năm nay. Tất cả các biện pháp diệt chuột như đào hang, giăng lưới, mũ, bẫy, dùng thuốc đã được bà con tận dụng triệt để, xem ra như muối bỏ ao. Nhiều người chỉ biết lắc đầu “bó tay”. Điển hình như anh Trần Văn Cường – ngụ ấp Vĩnh Thạnh A, xã Vĩnh Hòa, sản xuất 15 công lúa, giai đoạn 60-70 ngày, vẫn bị ảnh hưởng bởi chuột cắn phá, mặc dù trước đó anh Cường đã dùng thuốc diệt chuột nhưng diệt được hôm nay thì hôm sau chuột vẫn tiếp tục cắn phá và gây hại nhiều hơn. Giờ anh Cường cũng không còn cách nào khác để ngăn chặn, chỉ mong đến ngày thu hoạch được bao nhiêu hay bấy nhiêu. Anh Trần Văn Cường bộc bạch: “Lúc mà mình sạ 20 ngày đổ về sau cắn lai rai lai rai hoài, thuốc tới bữa nay vẫn còn cắn. Cứ cách 2 ngày thuốc 1 lần, thiệt hại khoảng 30 - 40%.

Trường hợp tương tự đối với 5 công ruộng của chú Tô Văn Bợ ở ấp Vĩnh Thạnh A cũng lâm vào tình cảnh hết sức khó khăn. Kinh tế chủ yếu từ sản xuất lúa, vậy mà hiện nay chuột cắn phá gây thiệt hại khoảng 30%, ảnh hưởng năng suất vụ Hè Thu. Để kiếm thêm thu nhập, Theo chú Bợ, năm nay do nhiều hộ chuyển đổi cơ cấu cây trồng, thêm vào đó. các hộ trồng cỏ nuôi bò là một trong những nguyên nhân tạo điều kiện cho chuột trú ngụ, sinh sản nhanh và chia nhau cắn phá diện tích sản xuất nông nghiệp. Chú Bợ buồn rầu nói: “Mấy chỗ gần đê hay có bờ cao chuột cắn có thể từ 60 - 70%”

Không riêng gì lúa, bất kể loại cây nào chuột cũng có thể gặm nhắm được, từ bắp, đậu, dưa leo và nhất là chúng còn gây hại trên sen, gây thiệt hại không nhỏ đến năng suất. Chú Huỳnh Văn Ngầu, ấp Vĩnh Thạnh A, xã Vĩnh Hòa xót xa cho biết: “Mùa này nó ăn còn hơn lúa nữa, lú lên búp nào, nó ăn không còn 1 búp”.

Theo ông Nguyễn Văn Dứt, Kỹ thuật viên nông nghệp xã Vĩnh Hòa cho biết, do đặc thù xã có diện tích cây lúa và sen nhiều, quanh năm có nguồn thức ăn dồi dào nên chuột tập trung ở đồng ruộng với mật độ cao. Hầu như năm nào chuột cũng gây thiệt hại cho sản xuất nông nghiệp của xã nhưng năm nay thiệt hại nặng nề hơn. Chưa có thống kê cụ thể nhưng qua khảo sát, các ấp đều có diện tích lúa bị chuột phá hoại dẫn đến thất thu.

Chung nổi niềm với bà con xã Vĩnh Hòa, bà con xã Vĩnh Xương đang lo lắng vì mức độ thiệt hại do chuột hoành hành còn nặng nề hơn, không chỉ gây hại trên lúa mà trên rau muống, các chú chuột cắn phá không thương tiếc. Ước tính mỗi công rau muống trồng lấy hạt, nông dân lỗ từ 2  đến 5 triệu đồng. Như hộ anh Hồ Văn Cở ngụ ấp 3, xã Vĩnh Xương. Mùa vụ vừa qua, gia đình anh Cở trồng 20 công rau muống và 3,5 công lúa nhưng cũng gặp tình trạng chuột hoành hành phá hại khiến bao nhiêu công sức đổ vào ruộng rẫy đều mất trắng. Mùa này, anh Cở chỉ còn biết nhìn mảnh đất trồng rau muống bỏ không và cũng chưa biết có nên trồng lại rau muống hay không. Với tình hình này, thu hoạch xong mùa vụ, nhiều hộ làm rẫy như anh Cở không còn thiết tha để trồng mà bỏ đất trống.

Để chủ động phòng trừ chuột, giảm thiệt hại về sản xuất, bảo vệ mùa màng cho nông dân, Ông Huỳnh Văn Chúc – Phó Trưởng Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật thị xã khuyến cáo: “Để diệt chuột đạt hiệu quả cao, định kỳ xã lũ để cắt nguồn thức ăn và chỗ ở của chuột. Thực hiện nghiêm lịch xuống giống tập trung để có thời gian vệ sinh đồng ruộng và cắt nguồn thức ăn của chuột bằng nhiều biện pháp như: Tổ chức diệt chuột cộng đồng, đặt chà, sử dụng các loại bẫy chuột, bảo tồn các loài thiên địch của chuột như rắn, chó mèo, chim cắt…cuối cùng là sử dụng biện pháp hóa học. Khi diệt chuột bằng biện pháp hóa học, cần tuân thủ khuyến cao ghi trên nhãn, không trộn thuốc với dầu nhớt thả vào ruộng gây ô nhiễm môi trường, độc cho người và sinh vật có ích. Không nên sử dụng xung điện để bẩy chuột vì rất nguy hiểm đến tính mạng con người.”

Chuột gây hại lớn khiến nông dân không yên tâm đầu tư sản xuất nhưng với sự quan tâm vào cuộc của các  ngành chuyên môn với những khuyến cáo đầy hữu ích, nông dân sẽ mạnh dạn áp dụng vào sản xuất nông nghiệp đạt hiệu quả cao và bước vào thu hoạch vụ Hè Thu 2017 đạt năng suất, chất lượng như bà con mong muốn.

Bích Trâm

Đài Truyền thanh thị xã Tân Châu